Zelfreflectie: hoe werkt het en waarom is het zo belangrijk in het beroepsleven?

We horen vaak advies over hoe zelfreflectie ons kan helpen meer te leren over ons ware innerlijke zelf en kan helpen bij het oplossen van interpersoonlijke conflicten waarmee we te maken krijgen. Zelfreflectie is echter niet alleen nuttig voor ons persoonlijk leven; het kan ook zeer lonend zijn voor onze professionele loopbaan.

Zelfreflectie kan worden gedefinieerd als het proces van het herhalen van recente ervaringen in onze gedachten om inzichten over onszelf te ontdekken. Zelfreflectie is ook een instrument dat ons helpt te begrijpen waar onze attitudes, overtuigingen, enz. vandaan komen en hoe we successen en mislukkingen voor onszelf definiëren. Het is een kans om onze aannames over de wereld om ons heen te testen en te ontdekken waar we kunnen groeien en verbeteren. De tijd die aan zelfreflectie wordt besteed, is in zekere zin een gelegenheid om meer te leren over onszelf en over wat we nodig hebben om persoonlijk en professioneel te groeien.

Zelfreflectie voor werkprestaties

Als het op werkprestaties aankomt, zijn mensen geneigd te geloven dat oefening altijd perfect maakt. Hoe vaker we oefenen om een nieuwe vaardigheid te leren, hoe groter de kans dat we relevante taken onder de knie krijgen. Zelfreflectie is echter een veel krachtiger leerinstrument als het gaat om werkprestaties. Effectief tijd besteden aan zelfreflectie vergroot namelijk de vaardigheden en kennis van een individu.

Zelfreflectie kan ook je werkprestaties verbeteren doordat het je mentale gezondheid beschermt, en meer specifiek door je te helpen een burn-out te voorkomen. Bovendien bouwen mensen die aan zelfreflectie doen een sterkere emotionele verbinding en betrokkenheid op met hun werk.

Verder hoeft zelfreflectie geen solo-proces te zijn. Een collega die bereid is je te helpen kan je reflectieproces versterken. Vraag bijvoorbeeld eens om feedback op het werk. Niet alleen taakgericht, maar ook over bijvoorbeeld jouw communicatie of ontwikkelen. Het kan je ook in staat stellen om nauwere banden te smeden met collega’s die je vertrouwt en je de kans geven om inzichten van anderen te horen die je zelf misschien niet had gezien.

Reflecteren op je professionele ervaringen en ervan leren kan je loopbaankeuzes beïnvloeden. Zo kan het zijn dat je na een presentatie die je hebt gegeven, tot de conclusie komt dat je een paar lessen ‘spreken in het openbaar’ wil nemen, of dat je een coach om hulp vraagt nadat je moeite hebt gehad om een gesprek met je manager te voeren. Het kan ook zijn dat je een mismatch ziet tussen wat je belangrijk vindt en het carrièrepad dat je hebt gekozen, en dat je beslissingen moet nemen over wat je nu verder gaat doen. Reflectie zet aan tot actie, zodat je de lessen die je over jezelf hebt geleerd kunt gebruiken om de volgende stap voorwaarts te zetten in je professionele leven.

Hier volgen enkele tips die jou kunnen helpen te reflecteren over jouw werkervaringen:

1. Zoek een rustige plek

Een rustige locatie zonder onderbrekingen is cruciaal voor reflectie; om te gaan zitten en te bekijken wat er goed ging, wat niet zo goed ging en wat je van plan bent te doen.

Het klinkt misschien als een cliché, maar toch is dit een waardevolle tip. Net zoals bij brainstormen, is het belangrijk om ongestoord jouw gedachten de vrije loop te laten gaan.

2. Noteer je gedachten

Journaling is een krachtig reflectiemiddel. Zorg ervoor dat je jouw gedachten opschrijft, zodat jouw zelfreflectiepraktijk een bruikbare denktool wordt.

3. Denk over alles na

Terwijl je in gedachten herhaalt wat je op het werk hebt meegemaakt, moet je nadenken over elke beslissing die je onderweg hebt genomen. Wat was de context toen je de beslissing nam? Wat heb je wel of niet bereikt door deze beslissing te nemen? Welke kennis had je die heeft bijgedragen aan jouw keuze? Etc.

4. Stel je de alternatieven voor

Stel ‘wat als’-vragen. Wat zou er gebeurd zijn als je tijdens het proces of project andere beslissingen had genomen? Zou je dichter bij je doelen zijn gekomen of niet?

5. Organiseer jouw inzichten

Zie je trends of patronen in je ontdekkingen? Groepeer ze om ze gemakkelijker te analyseren en te beslissen welke het meest relevant zijn voor jouw werk.

6. Zet je reflectie om in actie

Bepaal of er acties zijn die je moet ondernemen als gevolg van dit proces. Sommige situaties kunnen onmiddellijke volgende stappen vereisen, terwijl andere in de loop van de tijd in jouw professionele leven kunnen worden geïntegreerd.

Hoewel iedereen andere waarde en prioriteiten heeft, is het van belang om tijd vrij te maken om meer over onszelf te leren, om onszelf richting onze carrière-dromen te leiden.

Wil je meer weten over het beroepsleven, meer kennis opdoen, over andere interessante onderwerpen lezen, tips & tricks krijgen, etc. Neem dan vooral een kijkje in onze informatiebank